منابع مالی اجرای طرح حمایت از خانواده کجاست؟

به گزارش صندلی سبز؛ محسن زنگنه  با اشاره به تایید قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت توسط شورای نگهبان با بیان اینکه بحث جمعیت در دنیا پیش از آن که ماهیت فرهنگی داشته باشد ماهیت اقتصادی دارد، گفت: جمعیت امروزه در تمامی مدل‌های توسعه کشورهای توسعه یافته و سایر کشورها به عنوان برنامه عملیاتی و راهبردی پیش پای اقتصاددانان و حاکمان است و بحثی کاملا ویژه و خاص است که در تمامی برنامه‌ها به آن توجه خاص می‌شود.

وی افزود: فارغ از اینکه در روایات و احادیثمان نسبت به خانواده، زاد و ولد و فرزندآوری، توصیه‌های زیادی شده و از مباحث فرهنگی آن هم که بگذریم، جمعیت از نظر اقتصادی بحث بسیار مهمی است و به طور معمول کشورهایی که دچار پیری جمعیت هستند یا میزان رشد جمعیت‌شان از سطحی کاهش پیدا می‌کند این معضل به عنوان نقطه ضعف و آسیب در فرآیند توسعه و رشد اقتصادی شان عیان می شود.

نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما بیشتر به جنبه‌های فرهنگی جمعیت می‌پردازیم در حالی که جنبه‌های اقتصادی آن در دنیای امروز بسیار مهمتر از جنبه‌های فرهنگی و حتی مذهبی است.

زنگنه یادآور شد: جمعیت تولیدکننده ثروت است و جامعه‌ای که جمعیت جوانش کاهش می‌یابد نیروی کار خود را از دست داده، بهره وری‌اش کاهش و تبعات دیگری هم آن را تهدید خواهد کرد؛ متاسفانه رشد جمعیت در کشورمان در سال‌های اخیر به شدت نزولی بوده و در صورت تداوم آن طی 2 تا 3 دهه آینده با مشکلات و آسیب‌های زیادی مواجه خواهیم شد و به طور قطع تاثیرات خود را در حوزه جمعیت شاغل و کارآمد و اشتغال به جا خواهد گذاشت و هزینه‌هایی را هم به صندوق‌های بازنشستگی تحمیل خواهد کرد.

رئیس فراکسیون گام دوم انقلاب ادامه داد: به عنوان مثال صندوق‌های بازنشستگی در دنیا این گونه است که همیشه 7 یا 5 نفر حداکثر باید حق بیمه پرداخت کنند تا به ازای آن یک نفر مستمری بگیرد و این میزان در کشور برای برخی صندوق‌ها پایین تر از یک نفر است و حتی به یک هم نمی‌رسد و در برخی صندوق‌هایی که وضعیت خوبی دارد حداکثر 3 نفر است یعنی 3 نفر باید حق بیمه پرداخت کنند تا یک نفر مستمری بگیرد و اگر جوان‌سازی جمعیت انجام نشود طی 20 سال آینده این نسبت منفی و با بحران پیری جمعیت مواجه خواهیم شد بنابراین بحث جمعیت بحثی کاملا اقتصادی است.

سخنگوی کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید مجلس افزود: اینکه چه اقداماتی باید انجام داد که خانواده ها و زوجین را تشویق به فرزندآوری و افزایش جمعیت کرد در برخی موارد به محرک‌های فرهنگی نیاز داریم البته توجه به مشوق‌های اقتصادی هم مهم است زیرا برخی خانواده‌ها به دلیل نگرانی از هزینه تأمین معاش و آینده فرزندان نسبت به فرزندآوری تعلل می‌کنند و می‌توان با سیاست‌ها و مشوق‌های تشویقی  آنها را ترغیب به فرزندآوری کرد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سیاست‌های حمایتی و  مشوق های اقتصادی پیش بینی شده است، گفت: به عنوان مثال برای خانواده‌هایی که دچار مشکل ناباروری هستند به سیاست‌های حمایتی توجه شده و ناباروری را تحت پوشش بیمه قرار دادیم زیرا هزینه‌های ناباروری بسیار گران قیمت و پروسه‌های درمانی آن بسیار طولانی است؛ در قانون سیاست‌های حمایتی برای قبل از تولد نوزاد تا سپری شدن زمان باروری مادر و همچنین برای بانوان شاغل و خانه‌دار و تا 5 سال بعد از بارداری پیش‌بینی کردیم.

وی یادآور شد: در زمان شیردهی هم مباحث درمانی، بسته‌های غذایی، بهداشتی و درمانی مورد نیاز مادر و فرزند پیش‌بینی خواهد شد و برخی از این سیاست‌های حمایتی در دوران اشتغال و برای فرزندان دوم به بعد و همچنین حق عائله‌مندی والدین و پیش بینی امتیازات تحصیلی و استخدام برای فرزند سوم مورد توجه قرار گرفته است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: بخشی از سیاست‌ها، تشویقی اقتصادی است که آنها را هم در قانون برای زمان تولد مانند اشتغال و مسکن در نظر گرفتیم به عنوان مثال جدای از تمامی تسهیلات قانونی،50 میلیون تسهیلات مسکن و همچنین حدود250 میلیون تومان برای چندقلوها پیش‌بینی کردیم و همچنین برای والدین دارای 3 فرزند خرید خودرو، امتیاز مسکن، اشتغال، رتبه‌های ارتقای شغلی و همچنین تسهیلات بانکی را در اولویت قرار دادیم.

عضو کمسیون برنامه و بودجه مجلس یازدهم ادامه داد: در حوزه اشتغال هم مشوق‌هایی را برای خانواده‌هایی که دارای 2 فرزند و بیشتر هستند پیش‌بینی کردیم و اگر بخواهند در حوزه کارآفرینی ورود کنند از وام‌های اشتغال با امتیازات ویژه بهره‌مند می‌شوند و حق عائله‌مندی کارمندان را تا 5 برابر افزایش دادیم، همچنین در مورد مالیات هم دولت را مکلف کردیم که به ازای هر فرزند 15 درصد از مالیات اشخاص حقیقی را کاهش دهد که به میزان 75 درصد است؛ در این قانون تلاش کردیم حمایت‌های اقتصادی را در دو حوزه حمایتی و تشویقی برای خانوارها پیش بینی کنیم البته مشوق‌های فرهنگی هم مدنظر قرار گرفته است به عنوان مثال برای استفاده مادران دارای 3 فرزند و بیشتر استفاده از امکانات فرهنگی و شهرداری، موزه‌ها، حمل و نقل عمومی، تا حد مقدور دیده شده است.

زنگنه افزود: در این قانون الزامات فرهنگ‌سازی برای سازمان‌ها و دستگاه‌ها هم پیش‌بینی شده زیرا طی دو سه دهه گذشته به نحوی در کشور عدم فرزندآوری و فرزند کمتر به عنوان یک فضیلت و حسن در کشور معرفی شده و متأسفانه سیاست فرزند کمتر و زندگی بهتر به طور کامل توانست تأثیرات خود را بر جامعه بگذارد بنابراین در این رابطه صدا و سیما، آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات، آموزش عالی، دستگاه‌های فرهنگی و سینمایی در حوزه کتاب، هنر، تبلیغات بین شهری و درون شهری را مکلف کردیم تا سیاست‌های خود را به سمت تغییر این نگاه و تشویق فرزندآوری و فضیلت دانستن تحکیم خانواده و جوان سازی جمعیت سوق دهند.

نماینده مردم تربت حیدریه و مه ولات و زاوه در مجلس یادآور در مورد مسیرهای تامین منابع مالی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، گفت: منابع مالی این قانون از چند طریق تامین می شود که یکی از مسیرهای آن اختصاص تسهیلات است در واقع بانک‌ها در بودجه های سالانه تسهیلات تکلیفی دارند به عنوان مثال در قانون بودجه 1400 بالغ بر 600 هزار میلیارد تومان تسهیلات تکلیفی برای بانک‌ها در حوزه مسکن، اشتغال، وام‌های ازدواج، قرض الحسنه و 32 هزار میلیارد تومانی که در تبصره 18 پیش‌بینی و از طریق بانک‌ها تأمین می‌شود در نظر گرفته شد و از آنجایی که قانون مذکور قانونی دائمی است بنابراین بخشی از تامین منابع آن که بیشتر در راستای تسهیلات تکلیفی است در قالب بودجه‌های سالانه مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی یادآور شد: همچنین الزاماتی را در قانون پیش بینی کردیم که نیاز به تأمین بودجه دارد به عنوان مثال دولت را مکلف کردیم که برای خانواده‌های دارای 3 فرزند و بیشتر، زمین یا مسکن با بازپرداخت خاصی تأمین کند یا دانشگاه‌ها را ملزم کردیم که برای دانشجویان خوابگاه‌های دانشجویی ایجاد کنند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: همچنین دولت را مکلف کردیم که هزینه ناباروری را برای تمامی زوجین نابارور تأمین کند یا برای هر کودکی که متولد می‌شود و به ازای هر فرزند از سال 1400 یا 1399 از زمان تصویب  یک میلیون تومان سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه انجام شود و باید منابع این موارد بر اساس اصل 75 دیده شود و به دلیل اینکه جمعیت یکی از اولویت‌های سه‌گانه کشور است بودجه و اعتباراتی در نظر گرفته شد به عنوان مثال یک درصد از اعتبارات بودجه تمامی دستگاه‌ها و نهادهایی که ذیل ماده 29 برنامه 5 ساله ششم تعریف می‌شود به تکالیفی که در بودجه برایشان دیده شده باید اختصاص یابد همچنین به عنوان مثال صدا و سیما را مکلف کردیم که تبلیغات لازم را در حوزه فرزندآوری داشته باشد و در صورت نبود منابع اجازه دارد یک درصد از منابع خود را برای این موضوع اختصاص دهد از این رو تلاش شده که از حوزه‌های مختلف که مرسوم است منابعی را برای ارجای این قانون پیش‌بینی کنیم.

زنگنه ادامه داد: برخی انتقاد می‌کنند در شرایطی که با کسری بودجه مواجه هستیم منابع اجرای این قانون چگونه تامین می شود در این رابطه در صورتی در قانون تکلیفی برای دولت تعیین می شود که منابع آن تامین شود و اگر منابع تامین شود هزینه ها انجام خواهد شد و در غیر این صورت دولت مکلف به تامین هزینه‌ها نیست؛ در قانون مذکور منابعی دیده شده که اغلب آن بر اساس درصد یا بخشی از بودجه های جاری است بنابراین بار مالی را بر دولت تحمیل نمی کند؛ به عنوان مثال در بحث عمرانی، 3 درصد از محل اعتبارات تملک دارایی های سرمایه‌ای بابت احداث، تکمیل و تجهیز طرح‌های تحقیقاتی و امکانات مرتبط با این قانون در نظر گرفته شده است.